اگر این سوال برای شما بوجود آمد که “مدیریت محصول چیست؟” خیلی نگران نباشد، این سوال برای افرادی که باتجربه هستند هم بوجود می آید، یا برای اینکه واقعا با موضوع آشنا نیستند یا اینکه سالها از آن بد استفاده کرده اند و دچار دوگانگی شده اند.
این نقش سازمانی یا شرکتی معمولا در شرکتهایی وجود دارد که محصولاتی بر پایه تکنولوژی دارند یا مدیران سطح بالای بالغی دارند.
مدیریت محصول در واقع به معنای نظارت بر چرخه عمر محصول و اطمینان از اولویت قرار دادن نیازهای مشتری است به گونه ای که همواره مطمئن باشیم اولویت نیازمندی مشتری است.
مدیریت محصول چیست؟
کارهای روزمره یک مدیر محصول شامل گستره ای از موارد استراتژیک و تاکتیکی است. البته ممکن است برای هر بخش از این موارد شخصی جداگانه اختصاص داده شود.
نقش مدیریت محصول چیست؟
از نقشهای کلی مدیریت محصول به عنوان مدیریت کننده چرخه عمر محصول، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مسئولیت تعیین استراتژی محصول و ارائه نقشه راه محصول و اطمینان از اجرای آن
- تعریف ویژگیها و قابلیتهای محصول و بطور کلی برنامه ریزی نحوه توسعه محصول
- همراهی با بخشهای مختلف جهت بهبود بازاریابی، فروش و خدمات پس از فروش محصول
- زمانبندی توسعه محصول و ارائه ویژگیهای محصولی بر اساس اولویت بندیهای انجام شده
- تحقیقات بازار برای درک مشتریان و رقبا
معمولا موارد فوق با هدف ایجاد تمایز نسبت به محصولات رقبا و برآورده کردن هر چه بهتر و بیشتر نیاز مشتریان انجام می شود.
استراتژی مدیریت محصول چیست؟
استراتژی مدیریت محصول طرحی است که فرآیند توسعه محصول را با تمرکز بر نیازهای مشتری و اهداف و چشم اندازه کلی شرکت هدایت می کند. هناصر اصلی استراتژی محصول عبارتند از:
- مشتریان: مدیران محصول باید بدانند مشتری هدف آنها چه کسی است و چه چیزی می خواهند یا نیاز دارند و چگونه محصولات آنها را به دست آنها برسانند. برای مدیران محصول مهم است که بازخورد مشتری را در نظر بگیرند و استراتژی خود را بر اساس آن تنظیم کنند. آنها همچنین باید با تغییرات عمومی صنعت و بازار فعلی سازگار شوند.
- رقبا: مدیران محصول باید محصولی بسازند که در مقایسه با محصولات مشابهی که رقبا ارائه می دهند متفاوت و منحصر به فرد باشد. استراتژی مدیریت محصول برای مؤثرتر بودن، باید با ارائه محصولی که به مشتریانش خدمت می کند، شکاف موجود در بازار را پر کند که رقبای آن به آن توجهی ندارند.
- سودآوری: استراتژی‌های مدیریت محصول همچنین باید در نظر بگیرند که چگونه پیشنهادات محصول جدید یا خطوط محصول می‌تواند سود ایجاد کند و به دستیابی به اهداف شرکت کمک کند. وقتی یک استراتژی این را در نظر می گیرد، محصول شانس بیشتری برای کسب موفقیت و سود برای شرکت دارد.
- محیط کلان: محیط کلان روندهای اقتصاد، فناوری، سیاست و فرهنگ را در بر می گیرد. این عوامل می توانند تاثیر و سودآوری محصول را تحت تاثیر قرار دهند. یک استراتژی مدیریت محصول مؤثر باید به نحوه تأثیرگذاری محیط کلان بر نیازها و رفتارهای مخاطب هدف توجه کند.
استراتژی یک مدیر محصول به سازمان و مشتری هدف آن بستگی دارد. برای ایجاد یک استراتژی موثر، مدیر محصول در نظر می گیرند که مخاطب هدف آنها چه کسانی هستند، محصول جدید چگونه در بازار فعلی قابل پذیرش خواهد بود و چگونه می تواند به دستیابی به اهداف کلی شرکت کمک کند. این تضمین می‌کند که محصولات جدید نه تنها بر کسب‌وکار یک شرکت، بلکه بر مشتریان آن نیز تأثیر ماندگار دارند.
مراحل مدیر محصول
مدیریت محصول شامل دو ایده اصلی توسعه محصول و بازاریابی محصول است. در اینجا نگاهی به مراحل مختلف دارد.
الف) توسعه محصول
توسعه محصول شامل همه چیزهایی است که به ایده و رشد یک محصول جدید مربوط می شود. این مراحل در توسعه محصول عبارتند از:
- تحقیقات بازار: اولین مرحله توسعه محصول شامل تعیین بازار مناسب برای محصول یک شرکت است. برای مثال، اگر محصول جدیدی به عنوان “ژاکت” ایجاد می‌کنید، مهم است که در نظر داشته باشید که روند فعلی لباس‌ها، آب‌وهوا و آنچه مشتریان از این لباس می‌خواهند چیست.
- استراتژی محصول: گام بعدی ایجاد یک برنامه استراتژیک برای عرضه محصول است که مخاطبان هدف، پیشنهادات رقبا، سودآوری و محیط کلان را مورد توجه قرار دهد. به عنوان مثال، اگر رقبای شما “سبک خاصی از ژاکت را برای نوجوانان” ارائه نمی دهند، ممکن است به طور استراتژیک به این فکر کنید که چگونه این خلاء را در بازار پر کنید.
- توسعه محصول: این شامل طراحی محصول، آزمایش محصول و تجدید نظر نهایی برای تکمیل محصول است. با استفاده از مثال ژاکت، توسعه آن شامل به دست آوردن مواد، طراحی آن، آزمایش عملکرد آن و ایجاد تغییرات در صورت نیاز است.
- عرضه محصول: عرضه محصول، توسعه و اجرای استراتژی مدیریت محصول است. هنگامی که یک محصول از مراحل توسعه عبور کرد، برای عرضه عمومی آماده است.
ب) بازاریابی محصول
بازاریابی محصول حرکت مشتری روی نردبان وفاداری است، برای حرکت مشتری و پا گذاشتن آن به نردبان تا رفتن به بالاترین سطح نردبان و تبدیل شدن به یک مشتری وفادار، مراحل زیر در مدیریت محصول درنظر گرفته می شود:
- برندسازی و تبلیغ: شرکتها یک برند ایجاد می‌کنند و یک یا چند محصول را بیشتر از طریق تبلیغات دیجیتال یا چاپی تبلیغ می‌کنند. هنگامی که محصولی را ایجاد می کنید، تیم بازاریابی باید تلاشش کند برند را معرفی و در ذهن مخاطب شکل دهد و سپس محصول جدید را با اطلاع‌رسانی به مردم و ترغیب آنها به خرید آن، تبلیغ کنند.
- قیمت گذاری: این بخش شامل تعیین قیمت استراتژیک برای یک محصول جدید است که هزینه های تولید را پوشش می دهد و درآمد ایجاد می کند. به عنوان مثال، شرکت ها ممکن است در نظر داشته باشند که محصول خود را با قیمتی کمی پایین تر از رقبای خود تنظیم کنند تا مشتریان را جلب کنند. روشهای مختلفی از انواع قیمت گذاری وجود دارد.
- توزیع: مرحله بعدی تحویل محصولات از شرکت به مشتریان است. مدیران محصول باید اطمینان حاصل کنند که محصولات آنها باید تمامی مراحل توزیع و فروش را به درستی طی می کند.
- فروش: این قسمت شامل یافتن سرنخها و فرصت های تجاری برای فروش محصول است. فروش محصول به افزایش درآمد شرکت کمک می کند و ایجاد درآمد کمک می کند تا شرکت راحت تر نفس بکشد، در واقع ایجاد درآمد برای شرکتها شبیه نفس کشیدن به انسانهاست که هر دو موجب زنده ماندن می شوند. (هر چه یک محصول فروش بیشتری داشته باشد، محصول و شرکت موفق تر خواهد بود.)
- تجربه مشتری: این شامل مدیریت تمام جنبه های تجربه خدمات مشتری و رضایت شرکت است. شرکت ها باید اطمینان حاصل کنند که به سوالات و نگرانی های مشتریان به سرعت و کارآمد پاسخ داده می شود.